Macht is context gebonden

Ego of Essentie

De uitstoot van dopamine is dus afhankelijk van opvattingen over wat ‘goed’ is. Als veel sporten in onze ogen ‘goed’ is, dan geeft dat een gevoel van tevredenheid en levert dat dopamine op. Net als gezond eten, mediteren et cetera, in de ogen van velen ‘goed’ is. Voor anderen gaat het om een goede maatschappelijke positie, een goed inkomen, een huis, auto.
Voor ons gevoel van geluk zijn we dus afhankelijk van normen die we onszelf stellen, normen die we overnemen uit een bepaalde cultuur. Het zijn normen die voor ons bepalen wat goed is.

Voor ons gevoel van geluk zijn we afhankelijk van normen

En het is niet alleen zo dat we voor onszelf het goed vinden dat we sporten of mediteren. We willen ook dat anderen dat van ons zien. Als we doen wat maatschappelijk gewaardeerd en gezien wordt, krijgen we aanzien en voelen we ons belangrijk. We horen erbij, we doen mee, we zijn geen loser.
De behoefte om gezien en erkend te worden is met name ego-gebonden. Onderliggend aan die ego-gebondenheid ligt een veel dieper verlangen, het verlangen om gezien te worden in wie we werkelijk zijn, gezien te worden in onze Essentie. Als de ander ons herkent wordt het gemakkelijker onszelf te kennen.

Het ego en het Essentiële Zelf

In de Diamantbenadering wordt de ziel wel gezien als het Essentiële Zelf. De ziel is ons orgaan van perceptie, het medium waarlangs en waardoor we ervaringen opdoen. Deze ervaringen be-indrukken de ziel, waardoor deze bezet wordt en het Essentiële Zelf niet langer direct ervaarbaar voor ons is.
De indrukken die we opdoen, geven ons een bepaalde kleur en ze vormen de basis van de ego-persoonlijkheid die rond het vierde levensjaar een zekere vastigheid krijgt. We gaan aannemen dat we dat ego zijn. Dat geeft een inherent onzeker gevoel, want ergens weten we dat er iets niet klopt. En zo blijven we voortdurend afhankelijk van bevestiging van buitenaf. Hoe groter onze onzekerheid, hoe groter onze behoefte aan bevestiging en hoe groter het risico aan onze behoefte aan macht.

Het ego geeft ons een inherent onzeker gevoel

We kunnen het ego zien als context. Zolang we door het ego naar onze omgeving kijken, zijn we van die omgeving afhankelijk en blijft er die voortdurende behoefte aan bevestiging.
Sommige spirituele stromingen zijn zich hiervan bewust. Ze bieden zelfonderzoek en andere methoden die inzicht geven in de dynamiek van de persoonlijkheid. Dat kan ons helpen om minder afhankelijk te zijn van onze omgeving en meer in contact te komen met onze Essentie. Er zijn ook culturen waarin dit veel minder speelt of speelde.

Deze zomer heeft mij opnieuw naar Amerika gebracht. De indrukwekkende natuur oefent al jarenlang een enorme aantrekkingskracht op mij uit. In deze periode reis ik door Colorado en Wyoming en bezoek ik onder meer de Rocky Mountains en net ten noorden van het Nationale Park met dezelfde naam ligt het Shambala Mountain Centre, prachtig gelegen in de wilde natuur.

Shambala Mountain Centre

Shambala is de naam van een mythisch land van verlichte burgers, geregeerd door liefdevolle monarchen. Ze staat symbool voor een ‘goede’ samenleving en als zodanig dient ze als inspiratie. Ze benadert ook het belang van een volledig aangaan van het dagelijks leven. Chögyam Trungpa Rinpoche besloot mede hierom af te zien van zijn leven als monnik, trouwde en stichtte een gezin. Onder de naam Shambala verspreidde hij zijn Boeddhistische werk in het westen. In Boulder richtte hij de Naropa universiteit op, de enige universiteit op Boeddhistische grondslag. Hij heeft ongelooflijk veel betekent voor de verspreiding van het Boeddhisme in het westen. Hij overleed op 47jarige leeftijd en zijn oudste zoon volgde hem op.

Op het terrein staat een prachtige tempel. Tempels zijn vaak een belichaming van de religie die ze vertegenwoordigen. Het meest bekende in het westen is de kerk met zijn kruisvorm op de grond en zijn opgehevenheid naar de hemel. Vooral in de gotische kathedralen is die vorm herkenbaar.
De tempel die hier staat wordt een Stupa genoemd en heeft de vorm van een mediterende mens. Ze zit vol symbolen; in de Stupa zijn de verschillende fasen van het pad naar Verlichting uitgebeeld en de tempel is de belichaming van de Boeddha-natuur. Het is ook de belichaming van verlichte meesters, hier de belichaming van Chögyam Trungpa Rinpoche. Hoewel hij is overleden, is zijn geest hier nog steeds aanwezig. In deze Stupa staat een enorm beeld van een Boeddha en in het hart van dat beeld is een deel van de as van Chögyam Trungpa Rinpoche bewaard.

Ik ga er twee dagen heen, zit in de Stupa zomaar een half uur en langer te mediteren, ervaar de puurheid van de plek en wil eigenlijk niet meer weg. Al zo’n twintig jaar geleden kocht ik een boek van Chögyam Trungpa, over het pad van de Spirituele Krijger. Een spirituele krijger (Sacred Warrior) is, in de ogen van Chögyam Trungpa, iemand met een moedig hart die zich niet laat leiden door de angst. Deze visie vormt de kern van zijn boodschap. Ook het boek dat ik hier koop, ‘Smiling at fear’, gaat over het moedige hart en in het eerste hoofdstuk lees ik over ‘Basis Goedheid'. Wij, mensen, zijn in onze basis goed, maar het vraagt onderzoek om die goedheid ook werkelijk te zien en te ontdekken.

De waarden die we hier mee krijgen zien er heel anders uit dan de boodschap van het Christendom waar ons wordt verteld dat we in de basis niet goed zijn, maar zondig. Is dat waarom de blanke Westerse mens zo hard heeft gevochten, zoveel geweld heeft gebruikt? Om zich beter te voelen? Kent juist daarom de Westerse mens zo’n sterk ego, zo’n sterke narcistische behoefte om gezien te worden?
Kun je een krijger zijn, zonder dat je geweld gebruikt? Een krijger zonder dat je macht uitoefent?
In een ander boek dat ik tegenkom, lees ik dat dat kan. Maar er zijn grenzen.

De Native Americans

Altijd als ik door Amerika reis, zoek ik de geschiedenis op van de Native Americans. In Yellowstone park krijg ik een klein boekje in mijn handen over een van de stammen die hier ooit leefden, de Nez Perces stam, een sterk en intelligent volk dat al bijna een eeuw in orde en vriendschap samenleeft met de blanken die het land waar zij wonen, binnen waren getrokken. tot het mis ging.
Een van de kenmerken van de indigenous peoples over de hele wereld is hun éénzijn met de natuur, met Aarde zelf. Ze zijn over het algemeen rustig, stil en bedachtzaam. Anders dan de Westerse mens die alsmaar moet praten, zijn ze afgestemd op hun omgeving, kunnen ze uren stil zitten en waarnemen. In het boekje lees ik het portret van een kundig en wijs leider, iemand die ontzag inboezemde. Zijn vader had hem op zijn sterfbed gezegd dat hij nooit zijn land mocht weggeven aan de blanken. Land waar eeuwenlang stammen hebben geleefd, dat land is heilig voor ze, het is hun thuis.

Wind River reservaat ten oosten van de Grand Tetons, Wyoming

In de loop van de eerste jaren van zijn leiderschap kwam het echter geregeld tot confrontaties omdat steeds meer blanken het gebied van de nomadisch levende ‘Indianen’, binnentrokken. Er ontstonden onderhandelingen met het ’Bureau of Indian Affairs’, die jaren duurden. Rechten werd toegezegd en weer afgenomen.
Door de onderhandelaars wordt deze leider, die bekend staat onder de naam Joseph, omschreven als een ‘disquieting figure'. Met zijn 36 jaar oud, een groot en sterk lichaam, is hij aimabel en zachtaardig. Tegelijkertijd straalt hij stille kracht en waardigheid uit. Het is iemand die voor niemand weg zal duiken. Als hij spreekt is het met een heldere logica, die de blanken hun mond doet snoeren. Het is onmogelijk voor hen om hem te domineren.
In deze beschrijving zie ik een Sacred Warrior zoals Chögyam Trungpa die beschrijft, terug.

Uiteindelijk bleek Joseph toch bereid om met zijn volk te verhuizen naar een reservaat, omdat hij geweld wilde voorkomen. Dat er uiteindelijk toch oorlog kwam, werd veroorzaakt door de heethoofdigheid van een van de blanken, die schoot op een groepje ‘Indianen’ die met een witte vlag het Amerikaanse leger benaderde. Ze wilden onderhandelen. Dat was de lont in het kruitvat. Een jarenlang durend conflict had ervoor gezorgd dat , bij de jongere, mannelijke leden van de stam, de pijn van de vernedering zo hoog was opgelopen, dat geweld niet langer te voorkomen was.

We zien hier de confrontatie van twee volledig verschillende culturen

De rechten van de ‘Indianen’, (zo genoemd door Columbus die bij de ontdekking van Amerika, dacht dat hij in India terecht was gekomen), telden gewoon niet. Dat zij het land al eeuwen bewoonden, gaf hun geen rechten.
We zien hier de confrontatie van twee volledig verschillende culturen. Voor de indigenous peoples bestaat zoiets als landbezit niet. Land is van zichzelf, dat kun je niet bezitten. Je kunt er goed voor zorgen en er aandacht aan schenken zodat anderen na jou ook voldoende hebben. De motieven van de blanken die het land in bezit namen, was hebzucht en wellicht een diep gevoelde noodzaak tot overleven dat bij hen werd ingegeven door een gevoel aan schaarste.
Maar als ik door het land rijd, de grens overtrek tussen Colorado en Wyoming, dan zie ik overal leeg land. Immense weilanden met hier en daar een kudde koeien. Ruimte genoeg lijkt me.

Aarde en macht

Aarde krijgt hier, in het vulkanische gebied, van mij het laatste woord. Ik bezoek de geisers en zie, hoor en voel hoe druk wordt opgebouwd, tot er geen houden meer aan is. Het is een combinatie van water en hitte waardoor de druk ontstaat. En als de korst van aarde dun genoeg is, spuiten grote wolken stoom naar buiten en wordt water vele meters hoog de lucht in gespoten.

In de spuitende geisers ervaar ik Aarde’s Macht, zien we wat Aarde vermag.
Er zijn talloze prachtige heldere, poelen. Sommige pruttelen voortdurend. Yellowstone is een machtige vulkaan en overal is de thermische activiteit waarneembaar. Hier is de korst van Aarde gebroken en kijken we een stukje haar werkelijke diepte in. Hier laat Aarde zich zien in haar wonderlijke, magische, levende schoonheid.

Aarde, zo ervaar ik telkens opnieuw, wil net als wij, gezien en gewaardeerd worden in wie ze werkelijk is. Als we dat niet doen, niet kunnen, zal haar macht ons dwingen om dat te doen. Aarde is een Spirituele Krijger. Ze staat voor haar Waarheid.

Tenslotte

Toen ik aan deze serie blogs begon, dacht ik dat ik meer zou vertellen over sexueel misbruik en mijn eigen ervaringen daarmee. Het is anders gelopen. Ik laat mij meestal leiden door wat zich aandient, door wat ik tegenkom en wat ik lees. Ik vertrouw op mijn innerlijke gids die mij leidt.
En die leidt mij op dit moment langs het thema macht en wat dat inhoudt. Ja, integere macht, zonder geweld bestaat, maar er zijn grenzen. En we worden geconfronteerd met de consequenties van ons handelen.

.