Parijs

Ik hoor van de aanslagen in Parijs pas de volgende avond op het journaal. Angstige mensen, schietpartijen, gewonden. Ik luister naar de commentaren de volgende dag. Kijk naar de beelden van zwaar bewapende agenten die een wijk in Brussel onderzoeken, luister naar de verslagen. De onbevangenheid van de Parijzenaar, zijn vrijheid, is in het geding.

Geraakt

Geschokte mensen leggen bloemen. Parijs is in rouw.
Ik ben tot tranen geraakt als ik koor en orkest in New York de Marseillaise hoor en zie spelen en zingen. De verbinding. De solidariteit.
En ik ben diep geschokt als ik Hollande zijn retorische taal hoor spreken. Holle woorden van strijd. Hardheid. De roep om wraak. Het is niet anders dan de heroïsche taal van alle andere groepen die ten strijde trekken.

Waar, vraag ik me af, blijft de kritische zelfbeschouwing?

Het is al lang bekend dat fundamentalistisch geweld ontstaat in achterstandswijken, uitgevoerd door kansarme jongeren. Hoe is het om ook de hand in eigen boezem te steken? Is onze beschaving, waar we zo hoog van opgeven, dan uiteindelijk niets anders dan die van Isis? Strijd en wraak?

'Maar zij vallen aan...... Wij doen dat niet!'
'Nee wij hebben alles al.'

Ik zeg niet dat Isis niet ook hard moet worden aangepakt en ik heb geen snelle oplossing voor het geweld. Ik keur de terreurdaden niet goed. En ik vermoed dat bestrijding het enige antwoord is.
Maar enige zachtheid in de woorden van Hollande had ik op prijs gesteld. Enig besef dat de ontwikkelingen in onze beschaafde Westerse wereld een grote prijs heeft, enig getuige van inzicht had mijn hart geruster gemaakt.

Vrijheid, gelijkheid en broederschap

Harde woorden provoceren. Het is in de geest van Darwin: 'The survival of the fittest' en uiteindelijk zullen we wel winnen, tot we het weer verliezen, tot er weer een aanslag is.

Maar waar zijn de idealen van de Franse Revolutie? Vrijheid, gelijkheid en broederschap?

Gelden die idealen alleen voor ons, voor de Westerlingen? En dan alleen voor de kansrijken onder ons? Of zijn het idealen die we over de hele wereld zouden willen uitdragen?

Dan zoek ik de tekst op van de Marseillaise, het lied waarvan ik de woorden nooit gehoord heb, maar waarvan de melodie me zo raakt. Ik denk aan gelijkheid en broederschap, aan solidariteit. Maar de tekst gaat over oorlog, over zij en wij, over superioriteit van de macht en het terneerslaan van de onmachtigen. Dat is niet erg behulpzaam.

Maar de tekst gaat over oorlog...

Ik zou de melodie graag bewaren, maar een andere tekst wordt dan noodzakelijk.