Het Heilige Driekoningen Feest

Jezus’ geboorte

In de Christelijke traditie wordt met het 'Driekoningenfeest', de bekendmaking van de geboorte van Jezus aan de wereld herdacht. En traditioneel was dit verbonden met de 'huiszegening'. Met Driekoningen vindt, ter herinnering aan de doop, de wijding van het water plaats. Met dit gewijde water wordt het huis gezegend. Op de deurpost wordt dit vermeld met het jaartal en de eerste letters van de namen van de drie koningen.

De bekendmaking van de geboorte van Jezus aan de wereld

Als we ons huis vandaag zouden laten zegenen, dan ontvangen we een briefje met daarop de volgende formule: 20C+M+B17.
Nader onderzoek laat zien hoe dit feest een compilatie is van verschillende ingrediënten. Want vanwaar komen de koningen uit het Oosten? En zijn het nou Koningen of Wijzen?

De wijzen uit het Oosten

In de tijd van het leven van Jezus is er een levendige handel in zijn leefgebieden Galilea en Judea. Karavanen met goederen kwamen langs de oude zijderoute vanuit het verre oosten, het land binnen. En met de goederen arriveerde ook het gedachtengoed. De spiritueel/filosofische visies van het Confucianisme, het Boeddhisme, Taoïsme en Hindoeïsme, reisden met de wijzen mee. Ze kwamen uit het oosten.

En met de goederen arriveerde ook het gedachtengoed.

Vanaf de 3e eeuw worden de wijzen koningen genoemd. Het is in deze periode dat de keizer van Rome het Christendom als staatsgodsdienst omarmt. In de staatsinrichting van het Romeinse rijk passen geen wijzen, wel koningen. Als koningen Jezus gaan aanbidden wordt Jezus de hogere koning. Het getal drie wordt toegevoegd en ze krijgen hier hun namen: Caspar, Melchior, Balthasar die goud, wierook en mirre meebrengen.

Het getal 'drie' is ook geen toeval. Het is al lang vóór het christendom een heilig getal. Geassocieerd met de drie gestalten van de maan kennen we in de Godinnentraditie de maagd, de moeder en de oude wijze vrouw.

Germaanse traditie

In mijn kindertijd werd Driekoningen op heel eigen wijze gevierd. Ik herinner me dat op de dag ervoor pudding aten met een boon erin. Degene die de boon had, mocht de volgende dag kiezen wat we zouden eten. En we liepen, gekleed in mantels, met kronen op en brandende lampionnen in onze handen, door de straten, belden aan bij deuren, zongen ons lied. Als beloning kregen we snoep.
Deze gebruiken stammen uit de Germaanse, ja 'heidense' cultuur!
Zo mochten de Germanen in de 10 daagse periode van hun nieuwe jaar, geen peulvruchten eten. Peulvruchten was het hoofdbestanddeel van hun maaltijd. De boon in onze pudding, was voor hen een 'heilige boon'. Ze luidt het einde van hun 10-daagse 'vasten' in!

Deze gebruiken stammen uit de Germaanse, ja 'heidense' cultuur!

En de lampionnen die we droegen als we langs de straten gingen, waren bedoeld om de boze geesten af te zweren, het snoepgoed dat we kregen een teken dat de dagen van vasten voorbij waren. Ik lees op internet dat in het katholieke zuiden kinderen nog steeds zingend de straat opgaan op 6 januari.

Wijsheid

Er ligt veel wijsheid besloten in dit feest als we het hele verhaal lezen, als we alle betekenissen tot ons laten doordringen.
Zo kunnen we zien dat er vele wegen naar wijsheid zijn. Als we kunnen kijken dan kunnen we hoe diep wij mensen, onder al die verschillen, verbonden zijn met elkaar. We zijn allemaal wel op een of andere manier op zoek. We vinden wat we zoeken op tal van plekken.

Hoe is het als de vrijheid van het zoeken centraal komt te staan in plaats van opgelegde dwang en onderlinge strijd? Als we in vrijheid een geloof mogen aanhangen zonder daarvoor veroordeeld of zelfs gestraft of gedood te worden?
En dan is er de zegening van het huis. Het huis is voor de meesten onder ons de plek waar we wonen en leven, het is onze plek op Aarde. Als de zegening van het huis is verbonden met de komst van Jezus op Aarde, dan wordt Driekoningen het feest waarop we vieren dat Jezus als wegbereider Aarde zegent als de plek van aankomst.

Ik wens ons een mooi Driekoningen feest.