Jezus en Maria Magdalena
In deze weken voor het Paasfeest verdiep ik mij Jezus van Nazareth, mens zoals jij en ik. Waar hij zijn visie verkondigt, trekt hij veel volgelingen en moet hij telkens vluchten voor de heersende macht. Hij is nu opnieuw op weg naar het noorden. Aan het meer van Galilea vindt hij zijn eerste discipelen. Hier gaat hij ook de vrouw ontmoeten die een grote rol gaat spelen in zijn leven: Miriam uit Magdala.
Maria Magdalena
in de bijbel wordt ze opgevoerd als hoer en zondares en uit haar zijn zeven demonen verdreven. Ze zalft Jezus met heiige olie, staat aan het kruis en is de eerste die hem ontmoet na zijn dood. Wie is Maria Magdalena?
Lange tijd is haar verhaal in sluiers gehuld, weggeschoven in een tijd waarin voor vrouwen geen ruimte was. Maar in de laatste decennia gaan we ook haar op een andere manier kennen.
Miriam is van de leeftijd van Jezus, de huwbare leeftijd al ver te boven, als ze vanuit Magdala de 15 km lange tocht maakt naar Kafarnaüm. Een vrouw alleen, niet gehuwd en geen kinderen, daar is iets mis mee! Mogelijk is ze net als Jezus een ‘mamzer’, geboren uit een buitenechtelijke verbinding. Dat maakt haar in de ogen van de Joodse cultuur onzuiver en een zondares.
Haar bijnaam Magdalena verwijst naar haar geboortedorp, Magdala, maar ook naar ‘toren’, naar zij die boven de anderen uitsteekt.
Dat ze een bijzondere plaats in gaat nemen in het gevolg van Jezus kunnen we afleiden uit haar naam. Verschillende vrouwen die Jezus volgden, droegen de naam Miriam, later verengelst naar Maria, maar deze vrouw krijgt een bijnaam: Magdalena. Jezus gaf bijnamen, aan enkele van zijn meest geliefde apostelen. Zo werd Petrus rots genoemd. Maria krijgt de bijnaam Magdalena. Deze verwijst naar haar geboortedorp, maar ook naar ‘toren’, naar 'zij die boven de anderen uitsteekt'.
En de naam heeft connecties met de bijnaam van Jezus zelf: Nazarener.
Jezus de Nazarener en Maria de Magdalener, beiden alleen, beiden ‘mamzers’, krijgen een bijzondere relatie.
Exorcisme en initiatie
Jezus drijft bij Maria Magdalena, niet één maar zeven demonen uit. Verwijst dit naar de ernst van haar zondaarschap, zoals de bijbel ons heeft doen geloven, of is hier iets anders aan de hand?
Het getal zeven is een heilig getal en komt in de bijbel vaak voor om volledigheid aan te geven. Zo schiep ‘God’ de wereld in 6 dagen en rustte hij op de zevende en onze week heeft nog steeds zeven dagen. En in de oude mythen moet men op de tocht naar de onderwereld 7 poorten door.
Het getal zeven is een heilig getal en komt in de bijbel vaak voor om volledigheid aan te geven.
De praktijk van het uitdrijven van demonen heeft verwantschap met die van initiaties en inwijdingen. In beide praktijken wordt contact gemaakt met ‘the Otherworld’, met het Al, met de Goddelijke dimensie.
Het uitdrijven van demonen is gericht op het wegnemen van belemmeringen in de psyche opdat mensen gezonder worden en is in eerste gericht op het oplossen van een probleem. Ze kan je naar een spiritueel pad leiden, maar dat hoeft niet te gebeuren.
Initiaties zetten je direct op dat pad; ze helpen je gronden in de spirituele realiteit.
In verschillende spirituele tradities vormen initiaties een onderdeel van het pad. Ze vinden vaak plaats op momenten waarop iets is voltooid. Een initiatie helpt je dieper in te dalen in de betekenis en wijsheid van een pad en kunnen ook graden van wijsheid aangeven.
Het lijkt er meer op dat Maria Magdalena zeven initiaties ondergaat die samen iets compleet maken.
Zeven inwijdingen
Waar zouden de initiaties in dit geval dan op zijn gericht?
In de Bijbel wordt gesproken over zeven ‘hoofdzonden’.
Als we het woord ‘zonde’ vervangen door ‘mis geschoten’ of ‘afleidingen van het doel’ dan gaat het om zeven krachten die ons weghouden van het besef dat we spirituele wezens zijn. Het zijn de krachten die ons gebonden houden in het lichaam en in de alledaagse wereld, in moderne termen: de wereld van het ego.
De zeven krachten zijn: angst voor de duisternis, hunkering naar alles wat het aardse leven te bieden heeft, onwetendheid/onverschilligheid, hunkering naar de dood, geknechtheid (het gevoel gevangen te zitten in het lichaam), indolentie (lusteloosheid, traagheid, onverschilligheid) en razernij.
Het zijn de uitdagingen van het leven zelf.
We zien in deze krachten de worsteling van de geest met haar lichamelijke realiteit. We kunnen ze zien als uitdagingen van het leven zelf. Het zijn de momenten waarop we het niet meer weten, het opgeven, gefrustreerd of woedend worden. We gaan eten, nog een glaasje wijn drinken, of naar de volgende serie kijken op de tv. Verslavingen liggen op de loer om niet te hoeven voelen wat er echt aan de hand is. Er zijn momenten waarop we verlangen naar de dood. Of, anders, we proberen ons voor te houden dat alles helemaal oke is!
De zeven inwijdingen die Maria Magdalena ontvangt gaan over de ‘overwinning’ op deze zeven krachten. Hier wordt ze Jezus’ compagnon, zijn gelijke. Ze wordt de belichaamde wijsheid, de ‘divine feminine’.
Maria Magdalena blijft in Jezus’ nabijheid. Ze volgt hem op zijn tocht door Galilea en we gaan haar terugzien in Jeruzalem waar ze Jezus – en zichzelf - zalft met heilige olie en daarmee een diepe verbintenis tussen hen bewerkstelligt.
Dilemma's
Jezus’ teaching die oproept tot het besef dat goddelijkheid, het Al, in ons woont, past niet in een godsdienststructuur waar priesters de macht aan zich willen houden. Ook de Romeinse machthebbers moeten niets meer van Jezus hebben. Hij moet opnieuw vluchten.
Met zijn discipelen steekt hij het meer van Galilea over en trekt langs de havensteden aan de oostkust naar het zuiden. De bevolking hier is niet Joods en het is voor het eerst dat Jezus preekt onder ‘onzuiveren’. Het gaat mis als hij een groep demonen uitdrijft die bezit nemen van een grote kudde varkens die zich vervolgens massaal in zee stort. Hij is hier ook niet langer welkom.
Deze ervaring brengt Jezus in shock en verwarring: over het effect van zijn handelen en over de problemen die hierdoor ontstaan. Maar ook over zijn missie zelf: dit is niet wat hij uit wil dragen.
Een onmogelijke opgave.
En wat nu te doen? Waar nu heen te gaan? Hoe kan hij zijn leer uitdragen als hij voortdurend wordt bedreigd met de dood? Hoe kan hij zich schuilhouden als grote groepen mensen hem opzoeken? Hoe kan hij de mensen die in hem de Messias zien die hen zal bevrijden van de Romeinse overheersing, laten zien dat zijn missie een innerlijke weg voorstaat en geen verandering van hun uiterlijke leefomstandigheden? Het lijkt een onmogelijke opgave.
En dan besluit hij zijn meest trouwe volgelingen in te wijden opdat zij zijn leer kunnen uitdragen. Zo is de aandacht even van hem weg en krijgt hij enig respijt.
Een zwervend bestaan
De apostelen verspreiden zijn leer door Galilea en Jezus bezoekt Kanaän waar de bekende bruiloft plaatsvindt en hij water tot wijn maakt. Hier ontmoet hij zijn moeder en broers en is er een korte hereniging.
Maar lang kan hij niet blijven. Steeds meer mensen, ook niet-Joden, zoeken hem op, zoeken genezing, hopen op bevrijding van het Romeinse juk.De spanning stijgt en we zien hoe hij soms zijn eigen uitspraken tegenspreekt. Zijn opvoeding in de Joodse traditie met zijn overtuiging dat alleen de Joden puur zijn, wint het soms van zijn innerlijke weten dat puurheid er voor iedereen is.
We zien zijn innerlijke worsteling, zijn verzet en zijn twijfel.
Hij trekt met zijn discipelen en volgelingen opnieuw de wildernis in, weg van de wereld, terug naar een bestaan van afzien en soberheid. Bij tijden is hij kribbig, kortaf en boos.
We zien zijn innerlijke worsteling, zijn verzet en zijn twijfel, tot hij de volgende stap kan zetten in zijn eigen proces; de spanning valt van hem af en hij treedt naar voren in wat later de Bergrede wordt genoemd.
Ten overstaan van een grote menigte geeft hij zijn visie door.
De Bergrede
In de vorm van zes verzen, de beautitudes, (zaligsprekingen) geeft hij de kern van zijn visie weer. Ze is een weerslag van zijn eigen leven, van zijn ontberingen en zijn zoektocht, zijn eenzaamheid en innerlijke worstelingen. Hij vertelt waartoe deze worstelingen kunnen leiden. Hoe je gezegend wordt als je deze weg loopt en zo steeds meer in verbinding komt met het Al. Uiteindelijk ga je beseffen dat je deel uitmaakt van de 'Sacred Unity'.
De leerweg zoals Jezus ons voorleeft, wordt wel alleen duidelijk uit de oorspronkelijke, Aramese woorden.
Jezus roept ons op ons gehele potentieel te leven!
Zijn laatste woorden, in het Grieks: ‘Wees dus volmaakt zoals uw hemelse vader volmaakt is’, worden:
Be complete, develop yourself to the fullest degree,
Just as the Source of All constantly bears fruit,
Completing all movements in Unity…
Jezus roept op om ons gehele potentieel te leven. Hij nodigt ons uit te zijn zoals de bron van het Al, waar alles belangrijk is en voortdurend vruchten afwerpt. In de directe vertaling uit het Aramees lezen we hoe we hier op Aarde ons spirituele leven kunnen leven. Hoe we in de wereld kunnen zijn, zonder door die wereld te worden bepaald. Jezus laat dat aan ons zien in de laatste weken van zijn leven. Hij weet dat zijn lot is bezegeld. Maria Magdalena zal hem bijstaan op deze laatste fase.