Een verwordingsproces
Het was een schrijfopdracht van mijn docente Pauline Durlacher voor de schrijfgroep: Koop een bos tulpen, zet ze in een vaas zonder water en beschrijf elke dag de veranderingen.
Hoe pioentulpen verwelken
Toen de opdracht via de mail binnenkwam had ik een bos tulpen, mooie ronde gele pioentulpen al vier dagen in huis. Ze stonden in een grote wijde vaas in het water. Nu kon ik deze tulpen toch niet meer hun water onthouden, en voor een nieuwe bos moest ik naar het dorp, op de fiets. Ik kon de teloorgang ook beschrijven terwijl ze nog in het water stonden, dacht ik.
Ik wist nog hoe ze eruit zagen in het begin, de stelen waren korter toen, hun strakke bolle koppen kwamen net boven de rand uit. Het was me opgevallen hoe de stelen langer werden meer gingen hangen en de strakke bollen waren opengegaan in kransen van een ontelbaar aantal kleine blaadjes.
De vaas stond naast mijn bed, ik keek er elke ochtend naar als ik zat te schrijven op die plek en elke avond als ik er zat te lezen. De zon scheen door de ramen en sprankelde het licht op het geel dat voller werd. Hoe de bollen opengingen had ik niet dag voor dag gevolgd, de rest van dit proces kon ik observeren.
Dag 5 van de tulpen op water
Onder in de vaas staat nog steeds ruim tien centimeter water – meestal drinken de tulpen dat op, deze dus niet. Achter het glas is het volop groen, stelen en blad, buiten de vaas hangen alleen de groene stelen en de gele bloemen waarvan de blaadjes in kransen – elke bloem heeft er wel vier of vijf – alsmaar verder naar buiten wijken, alsmaar meer ruimte innemen, niet schromen om mij hun rijkdom te laten zien. Hier en daar tussen het geel ontwaar ik iets donkers.
Een tulp hangt naar de muur, die kan ik niet goed zien, twee zie ik van de achterkant, waar de steel over gaat in een ronde vlek groen voordat het geel tevoorschijn komt. Uitbundig is een woord dat bij ze past, voluptueus ook, en gulzig. Gulzig kijken ze het leven in. Ineens valt een bloem mij extra op: de blaadjes kleuren oranje rood vanbinnen, een waas die de tulp een sexy voorkomen geeft. Ik draai de vaas rond en zie: hij is ook de grootste, enkele andere hebben een enkele oranjerode vlek maar deze ene tulp is dooraderd, ook aan de achterkant.
Dag 6 van de tulpen op water
De buitenste blaadjes van de rijke krans van blaadjes rondom een midden dat zich nog steeds verstopt, beginnen naar buiten te buigen. Verliezen iets van die frisheid. Ik herken onmiddellijk de eerste stap van het verwelkingsproces. Ze beginnen aan hun verwordingsproces, gaan wegkwijnen, verslappen, verbloeien, uitdrogen, verfletsen, vergaan. De zwarte stippen die ik eerder zag, lijken stampers te zijn – kan dat, had een bloem niet altijd maar één stamper? – die niet persé in het midden zitten, in de knop. De blaadjes kijken me aan, laten mij zien wat er met hen gebeurt: sommigen lijken bedroefd, zien er verkommerd uit. Andere lijken onverschilliger. De stelen lijken zich nog dieper te buigen, alsof de volle bloemen te zwaar voor hen worden. Het proces van verbloeien is niet bij alle bloemen even ver…
Dag 8 van de tulpen op water
Buiten is de lucht grauw. Het is half 8 maar binnen is de lamp nog aan. Ik schuif het gordijn de andere kant op zodat het hele raam vrijkomt en zoveel mogelijk daglicht op de tulpen kan schijnen. Ze lijken gedurende de afgelopen 24 uur geen zichtbare verandering te hebben ondergaan. De buiging van de stelen lijkt wat dieper, de blaadjes krullen wellicht iets meer. Misschien moet ik nu toch het water uit de vaas gooien. Over een week moeten de blaadjes wel uitgevallen zijn, dat is het einde van de tulpen observatie…
Dag 9 van de tulpen op water
Gistermiddag kwam de zon door, scheen deze uitbundig door de ramen en zag ik toch wat veranderingen. Deze ochtend zijn die nog zichtbaarder, de blaadjes krullen meer, worden wat frotteriger, hun vleziger structuur dunt uit, wordt transparanter en de uiteinden van sommige blaadjes krijgen een dun bruin randje dat droog aanvoelt. Bij sommige bollen staan de blaadjes nu alle kanten uit en bij roodaderige sexy bloem slaan ze wild om zich heen. De stelen van de bollen die meer naar het licht staan, hebben zich weer wat opgericht.
Dag 10 van de tulpen op water
Vandaag bekijk ik de blaadjes in de middagzon. Ze zijn frottiger, hun structuur is dun, ze voelen zijdezacht aan en ik moet denken aan het woord glazig. Ogen die je glazig aankijken, ze zijn er en toch zijn ze er niet echt. Dat is één manier om te beschrijven wat ik zie. Want in die zijdezachte glans is tegelijkertijd zoveel echtheid, zijn ze er zozeer wél! En die ene grote, de sexy bloem springt er tussen uit.
In de middag haal ik de tulpen bij de stengels uit de vaas en kiep het water op het gras in de tuin. De eerste blaadjes vallen uit de bloemen op het gras, goudgeel op groen. Ik raap ze op en breng ze met de vaas met daarin de bloemen, naar binnen.
Dag 11 van de tulpen nu zonder water
Veel blaadjes zijn nu helemaal naar buiten gedraaid, strekken zich steeds verder uit, weg van de knop. De frotterigheid zit nu meer aan de achterkant. Ze beginnen nu ook te schrompelen en de gele kleur wordt donkerder met hier en daar een bruin randje. De de uitgewaaierde bol zit vol wildheid.
Dag 12
De verfrommeling is overgegaan in verkruimeling, de verdroging is ingezet. Ik zie hoe ze het leven aan het opgeven zijn. Hun pracht is tanende.
Dag 14
Een dag overgeslagen want ik was niet thuis. Aan mijn hulp gevraagd of ze ze niet op wilde ruimen…
Het lijkt erop dat de tulpen veel blaadjes verloren hebben, zo mager zien de knoppen eruit. Maar naast de vaas liggen alleen die blaadjes die al eerder vielen, op het groene gras. Ze zijn gekrompen, ingedroogd en ze kleuren meer oranje. Waar de blaadjes aan de knop zitten is het zwart geworden, ik weet niet of dat hetzelfde zwart is dat ik ooit als een stamper aanzag. Nu gaat het zwart op in het blad. Als ik de blaadjes aanraak voelen ze bijna allemaal droog, een enkel blad heeft nog een zijdezachte glans en is zacht. Ze laten niet los.
Dag 15
De verfrommeling is overgegaan in verkruimeling, de verdroging is ingezet. Ik zie hoe ze het leven aan het opgeven zijn. Hun pracht is tanende.
Dag 16
De blaadjes krimpen, worden kleiner en de kleuren verbleken. Je kunt nauwelijks nog het verschil zien tussen voor- en achterkant. De stelen beginnen nu ook zwart te worden. Het is tijd om afscheid van ze te nemen. zien waar de voorkant en waar de achterkant zit. Vandaag neem ik afscheid van ze. Dank ze voor de band die ik met ze opbouwde. Twaalf dagen lang was mijn oriuentatie in de vroege ochtend ald eerste op hen gericht. Ik ga ze missen!
