Een nieuwe tijd brengt nieuwe mensen
In mijn praktijk werk ik de laatste jaren steeds vaker met veelal jonge mensen die intelligent zijn en gevoelig maar die de aansluiting met de maatschappij lijken te missen. Dan ontstaat er al snel het gevoel dat er met hen iets mis is of dat ze falen. Maar ligt het aan hen of is er iets mis met de wereld?
Een nieuwe tijdskind?
Het is een begrip dat rondwaart in sommige, vaak wat alternatieve, kringen en dan kijkt men er ook met wat onbegrip naar, maar ik wil deze term hier toch even gebruiken. Alles wijst erop dat er vanaf de tweede wereldoorlog een nieuw type kinderen wordt geboren. Helderzienden ontdekten bij deze kinderen een indigo aura en zo ontstond de naam indigo-kinderen. Deze groep neemt toe en lijkt groter te worden. in 1997 werd in Nederland de stichting Platform voor de Nieuwetijdskinderen opgericht.(1) We zien bij deze mensen een aantal specifieke kenmerken.
Hoog-sensitief
Het meest in het oog springend en bekend, is de hoge gevoeligheid vaak aangeduid met 'hoog-sensitieve persoonlijkheid' (hps). Kenmerkend voor deze groep mensen is hun hoge gevoeligheid voor prikkels: ze nemen gemakkelijk de stress en emoties van anderen over. Zo vertelt een van mijn cliënten over een angstaanval die ze kreeg terwijl ze stond te praten met een kennis van haar. De ontmoeting vond plaats op straat, voor de supermarkt. Mijn client voelde zich zeer ongemakkelijk, werd angstig en beverig en kapte het gesprek af met: ‘ik ga nu boodschappen doen’. Terwijl ze de supermarkt inliep, verdween het gevoel van angst.
Wat verzwegen wordt in de communicatie, pikken deze mensen op
In een gesprek met mij een week later, realiseerde ze zich dat ze in de ogen van de ander iets van angst had gelezen en een incongruentie had gevoeld tussen het verhaal dat haar kennis haar vertelde en wat haar intuïtie haar ingaf. Wat duidelijk werd, was dat er in het gesprek een deel van de werkelijkheid niet werd verteld; er werd optimistisch gesproken over nieuwe plannen terwijl de angst voor die verandering verzwegen werd. En juist dat verzwegen deel had mijn client opgepikt.
Judith Orloff, psychiater en zelf hoogsensitief, ziet hoe hooggevoelige mensen door de reguliere gezondheidszorg dikwijls verkeerd worden gediagnosticeerd, namelijk als lijdend aan depressie, straatvrees, paniekaanvallen, fibromyalgie of chronische vermoeidheid.(2)
Een groot hart
Die hoge gevoeligheid is in feite een kwaliteit. Deze mensen hebben een groot invoelend vermogen en ze zijn snel begaan met de ander. Ze voelen mee, bieden gemakkelijk troost, hebben compassie voor het lijden van anderen en ze zijn sterke verbinders. Kortom: hoge gevoeligheid is geen ziekte, maar een kwaliteit! Judith Orloff noemt hen empaten.
Ik herken deze mensen vooral aan een bepaalde helderheid in hun blik, het gemak waarmee ze zich kunnen gronden, aanwezigheid kunnen ervaren en verbinding voelen met Essentie, met Zijn, God, of welke naam je ook wilt geven aan dat grote Niets. Er is een puurheid in hen en ze kunnen niet liegen.
Problemen
Hun klachten kunnen intens zijn: angst en depressie komen voor. Ook vinden ze vaak geen aansluiting bij het onderwijssysteem. Dat leidt ertoe dat ze gemakkelijk het idee hebben dat ze het niet kunnen en ze voelen zich een buitenstaander in deze wereld. Ze kunnen druk en nerveus zijn, wat je vooral bij kinderen ziet . Er ligt veel kracht en potentie, die ze graag volop inzetten in een omgeving die gemakkelijk stagneert. Door hun gevoeligheid voor prikkels kunnen ze snel vermoeid raken en ik heb een aantal ouderen in deze groep ontmoet die wanhopig waren.
Ze lijden aan diverse vormen van angst en depressie.
Het is complex voor hen om zich te verhouden tot de wereld omdat ze in die wereld hun idealen en visie niet herkennen. en die daar ook niet tot uitdrukking kunnen brengen. En dit alles, al hun problemen, wijten ze aan zichzelf. Omdat ze ten diepste ervaren dat ze niet passen in het systeem, gaan ze ervan uit dat er iets in hen niet deugt. Maar wat, als het niet aan hen ligt, maar aan het systeem? Wat als het systeem niet deugt? Terwijl hun nood zichtbaar en tastbaar is, zijn ook hun kwaliteiten duidelijk aanwezig. Helaas ervaren velen dat niet zo en zijn ze meer geïdentificeerd met hun gevoel van onvermogen.
Perfectie
Wat we ook vaak zien bij deze mensen is hun hang naar perfectie. Ze leggen over het algemeen de lat erg hoog. Dat heeft te maken met een innerlijk gevoel van perfectie. Het gaat hier over een universele, kosmische perfectie die we op aarde onder meer zien in de gulden snede.(3)
Universele perfectie is niet zomaar op aarde beschikbaar
Het is vanuit dit diepe weten dat perfectie bestaat, dat ze streven naar perfectie in hun eigen leven. Maar deze universele perfectie is niet zomaar op aarde beschikbaar. Onze materiële wereld is verre van perfect. Als dat niet wordt gezien, dan leidt de neiging tot perfectie tot een voortdurend gevoel van falen en dan ontstaat er gemakkelijk dat gevoel van ‘laat maar’, met depressie als gevolg.
Het kan ook gebeuren dat, in een poging om perfectie na te streven, de nieuwe-tijds-vader of -moeder strakke regels in huis opstelt waaraan moet worden vastgehouden. Deze regels dienen dan ook als houvast in de vele prikkels die een huishouden kent.
Zelfbewustzijn
Een ander kenmerk is de grote mate van zelfbewustzijn, waardoor ze als kind spontaan, expressief en onafhankelijk zijn. Zo kunnen ze soms halsbrekende toeren uithalen die in de ogen van de ouders te gevaarlijk zijn. Het is vaak de angst van de ouders die deze kinderen doet schrikken, waardoor ze hun spontaniteit verliezen. Ze nemen hier gemakkelijk aan dat zijzelf hun ouders angstig maken en ze gaan zich inhouden. Ze worden bang van hun eigen bewustzijn en gaan zich verstoppen. Wat ook gebeurt is dat deze kinderen het onvermogen van hun ouders begrijpen en zich aanpassen om zo de ouder tegemoet te komen. Dat wordt wel parentificatie genoemd. Alice Miller schreef in de vorige eeuw een boek over kinderen die dat doen. De titel: Het drama van het begaafde kind. Het heeft meer dan 30 drukken gehad en is nog steeds te koop.
Door hun anders zijn kunnen deze kinderen in een gezin het zwarte schaap worden
Deze kinderen kunnen door hun anders zijn, in een gezin ook het zwarte schaap worden. Alle onzekerheid, angst en boosheid waarvoor de ouders geen verantwoordelijkheid nemen, wordt dan op hen afgewenteld. Enkele van mijn cliënten zijn op deze manier al als jonge mensen, pubers, in de psychiatrische hulpverlening terecht gekomen. Het familiesysteem werd niet of onvoldoende meegenomen in de behandeling, soms ook omdat de ouders niet wilden meewerken. Zo ontstond bij hun een zelfbeeld van een psychiatrische zieke met labels als borderline en zelfs schizofrene of autistische problematiek.
Passie en wijsheid
Deze mensen zijn over het algemeen gepassioneerd en dragen een levensopdracht met zich mee. Er is een sterke drang om een bijdrage te leveren aan de verandering in de wereld, om, zo drukte een cliënt het uit: om iets te doen wat nut heeft. Wijsheid verkrijg je meestal met de jaren, maar hier is wijsheid al jong aanwezig. Hun intelligentie is vaak een integratie van intuïtie, empathie, creativiteit en ratio. Het is het vermogen om in een situatie verschillende aspecten tegelijkertijd te zien en mee te nemen in de besluitvorming. (4)
Wijsheid is een integratie van intuïtie, empathie, creativiteit en ratio.
Voor hen is het belangrijk dat ze zichzelf gaan herkennen, dat ze hun kwaliteiten gaan beseffen zodat ze hun levensopdracht kunnen realiseren. Dat kan als de omgeving hen ook gaat herkennen en hen ondersteunen in hun missie. Zeker in een periode van grote crises is er nieuwe visie nodig; er moeten nieuwe paden ontwikkeld worden en de manier waarop wij met onszelf en anderen, met alles wat leeft omgaan, moet veranderen. De maatschappij heeft deze mensen hard nodig.
In mijn ogen zijn deze nieuwe-tijds-mensen juist de mensen waar we als maatschappij op zitten te wachten. Ze zijn de voorhoede van een nieuwe tijd.
De nieuwe-tijds-mensen zijn de voorhoede van een nieuwe tijd.
Om de wereldproblemen het hoofd te bieden hebben we een nieuw bewustzijn nodig. Een bewustzijn waarin het hart leiding gaat geven aan het verstand, waar intuïtie en het directe weten weer een rol gaan spelen in besluitvorming op vele niveaus.
Het zijn niet alleen de spirituele leraren die deze visie op aarde verspreiden; ook menig wetenschapper is van mening dat deze ontwikkeling noodzakelijk is. Zo sprak Einstein al over de intuïtie als een heilige gave en de ratio een trouwe dienaar. Erwin Laszlo spreekt over de noodzaak van een nieuw bewustzijn willen we de problemen van de huidige tijd werkelijk kunnen aanpakken.(5) We zien het in de klimaatakkoorden. Een van de meest pregnante discussies gaan over geld, over wat het moet kosten. Maar geld kan het leven niet redden.
Wat zijn de kwaliteiten van deze nieuwe-tijds-mensen? Hoe kunnen we ze herkennen?
Paranormale ervaringen
De helderheid in deze mensen maakt dat ze soms ervaringen hebben die plaatsvinden in ‘andere dimensies’. Zo zijn ze in staat om overleden dierbaren te zien, te horen of te voelen. Ze kunnen voelen dat er iets speciaals staat te gebeuren en beschikken over telepathische vermogens. We noemen die ervaringen para-normaal, omdat ze al gedurende eeuwen niet meer tot de ‘normale’ vermogens behoren.
Ze kunnen voelen dat er iets speciaals staat te gebeuren
In de psychiatrie worden deze ervaringen vaak aangeduid als hallucinaties en dissociaties en ze worden gezien als ziek. Maar er is hier veel meer aan de hand. Zeker, dissociatie bestaat, maar waar vertoeft iemand die dissocieert? In welke wereld komt hij of zij terecht? En wat maakt dat deze beweging ontstaat?
Werken met nieuwe tijds-mensen
In mijn werk met deze groep cliënten merk ik dat erkenning en herkenning voor velen wezenlijk is. Als ik het vermoeden heb dat ik iemand voor me heb met zo’n nieuw bewustzijn, dan raad ik ze in eerste instantie aan om er iets over te lezen om te kijken of ze zich in deze beschrijving herkennen. Hun eigen ervaring is van het grootste belang. Het is niet aan mij om hen te vertellen wie ik denk dat ze zijn. Op het moment dat die herkenning komt, kan ik er meer op ingaan, maar veelal komen ze dan met hun eigen ervaringen die we samen ontrafelen.
Centraal staat de eigen ervaring
Het belangrijkste is hun eigen herkenning; het meest wezenlijk is dat ze gaan zien wie ze zijn. Dan verandert hun negatieve zelfbeeld en soms gaat dat verbazend snel. Veel van de mensen die ik ontmoet hebben al een heel traject bij andere hulpverleners afgelegd en soms maakt hen dat twijfelachtig of het ‘ooit nog over gaat’. Maar hen laten zien wie ze zijn vanuit mijn eigen gewaarzijn en bewustzijn, werkt heel goed.
Tenslotte
Er is veel geschreven over nieuwe-tijds-mensen en nieuwe-tijds-kinderen. Ook zijn er boeken voor ouders die zo’n kind hebben. Dat is een belangrijke ondersteuning in het proces van opvoeden. Want deze kinderen zijn anders en hebben een andere benadering nodig. Want al te gemakkelijk raken deze kinderen in de reguliere zorg gediagnosticeerd met ADHD of ADD of erger.
Als deze kinderen gezien en erkend worden, als hun wijsheid wordt gehonoreerd, dan ontstaat er ontspanning en rust en kunnen ze goed gedijen. Een niet regulier schoolsysteem zoals de Vrije school, Montessori- of Jenaplan school kan ook een uitkomst zijn.
Noten
- Hans Stolp: De levensopdracht van nieuwetijdskinderen, Ank hermes, 2010, pag. 149
- Judith Orloff: ‘Emotionele Vrijheid’ en ‘Leven met hooggevoeligheid’, Samsara 2018
- A.H. Almaas schrijft over Holy Perfection in Facets of Unity, the Enneagram of the Holy Ideas, California, 1998, pag. 140. Holy Perfection is verbonden met de 1 in het enneagram.
- Hans Stolp schrijft over de levensopdracht van nieuwe-tijds-kinderen.
- Ervin Laszlo is wetenschapper, filosoof, musicus en auteur. Hij heeft onder meer de Club van Budapest opgericht. In zijn boek: 'Het chaospunt', de wereld op een tweesprong, schrijft hij over paranormale ervaringen en over een nieuwe wereldorde.
Meer literatuur:
Lee Carrol en Jan Tober (2000). De Indigo-kinderen. Laren: Uitgeverij Petiet.
Carla Muijsert-van Blitterswijk (2000). Nieuwetijdskinderen. Deventer: Uitgeverij Ankh-Hermes.
Websites met algemene informatie zijn onder meer:
https://skepsis.nl/indigo/
https://verkenjegeest.com/vijf-tekenen-dat-je-een-volwassen-nieuwetijdskind-bent/